Filmy o fotografii - 20 topowych produkcji na długie zimowe wieczory

Dobry film, to m.in taki, który, ot co - cieszy oko. Filmy o fotografii stawiają poprzeczkę nieco wyżej, przynajmniej jeśli chodzi o wizualną stronę produkcji. No, bo jak zrobić dobry film o fotografii, przy pomocy przeciętnych zdjęć?

Poniżej przedstawiliśmy dwadzieścia filmów, w których fotografia gra pierwszą lub drugoplanową rolę i które bez wątpienia warto obejrzeć. Na liście znalazły się propozycje z różnych gatunków i z różnych dekad, te z kraju i te zza granicy, które mogą posłużyć nie tylko za rozrywkę, ale również świetną inspirację, nie tylko dla tych, którzy robią zdjęcia.

Miasto Boga (Cidade de Deus)

Brazylia / Francja, 2002

Przemoc, narkotyki, przestępczość zorganizowana. Ta brazylijska produkcja Fernando Meirellesa z 2002 roku zyskała już miano legendy i dla prawdziwych fanów kinematografii jeszcze na długo pozostanie w czołówce różnorakich rankingów.

Przedstawia, inspirowaną prawdziwymi wydarzeniami historię dwóch młodych chłopców ze slumsów Rio de Janeiro, z których jeden dołącza do ulicznego gangu, a drugi zostaje utrwalającym ciemną stronę Rio fotografem.

Sól ziemi (Le sel de la terre)

Brazylia / Francja / Włochy, 2014

Sól ziemi to przepiękny i poruszający dokument o Sebastiao Salgado - niezwykle utalentowanym fotografie, który swoją karierę poświęcił obrazowaniu ludzi - także w najtrudniejszych warunkach i najbardziej dramatycznych sytuacjach - takich jak wojna, czy głód. Salgado przez ponad 40 lat podróżował po Ameryce Południowej i Afryce próbując zrozumieć ludzką naturę. Do jakich wniosków doszedł fotograf? Przekonajcie się sami.

Annie Leibovitz: Życie w obiektywie (Annie Leibovitz: Life Through A Lens)

USA, 2006

Dla kogoś, kto interesuje się fotografią, postaci Annie Leibovitz nie trzeba przedstawiać. Jej portrety - gwiazd, celebrytów, polityków - znane są na całym świecie. Dokument z 2006 roku został wyreżyserowany przez jej siostrę - Barbarę, dlatego też daje widzowi szansę poznanie Leibovitz i jej warsztatu od bardziej prywatnej, intymnej strony. Fotografka mówi w nim m.in o tym skąd wzięła się u niej miłość do fotografii oraz jak jej pasja ewoluowała razem z nią i wydarzeniami z jej życia. Film jest przy tym niezwykle inspirujący i sprawia, że po obejrzeniu mamy ochotę natychmiast chwycić za aparat i przelać porady Leibovitz na fotograficzny papier.

Dziennik z podróży

Polska, 2013

Kolejny dokument - tym razem z rodzimego podwórka. Dziennik z podróży to chwytająca za serce subtelna opowieść o relacji mistrza z uczniem oraz o ich podróży - tej dosłownej i tej wewnętrznej, w jaką wspólnie wyruszają mimo dzielącej ich - niebagatelnej bo aż 67 letniej - różnicy wieku. 82-letni Tadeusz Rolka i młody adept fotografii - 15-letni Michał rozwijają niezwykłą relację, która wykracza daleko poza kadr nauki robienia zdjęć.

Wolny strzelec (Nightcrawler)

USA, 2014

Wolny strzelec to amerykańska produkcja fabularna, w której główną rolę odgrywa sam Jake Gyllenhaal. Film zdecydowanie odbiega od przedstawionych wyżej dokumentów, nie tylko formą, czy treścią, ale również przesłaniem. Ukazuje fikcyjną historię fotografa z Los Angeles, który w poszukiwaniu pracy trafił do bezwzględnego świata mediów. Ciekawa muzyka, montaż i znakomita obsada czynią z “Wolnego strzelca” pozycją obowiązkową - nie tylko dla profesjonalnych fotografów.

Bliżej (Closer)

USA / Wielka Brytania, 2004

Skoro na liście pojawiły się już dokumenty i filmy akcji, czas na dramat.

Closer w reżyserii Mike Nicholsa opowiada historię dwóch par, których losy splótł przypadek. Bohaterowie zupełnie gubią się w labiryncie wzajemnych emocji niczym postaci szekspirowskiej tragedii, a fotografia i zdjęcia wykonywane przez Annę (Julia Roberts) są niczym zapalnik dla tykającej bomby uczuć.

Paparatzzi

Polska, 2011

Paparatzzi Piotra Bernasia porusza podobną tematykę, co „Wolny strzelec” przełożoną jednak na polskie realia w wersji krótkometrażowej i.. dokumentalnej. Film trwa zaledwie nieco ponad pół godziny i ukazuje kulisy zawodu oraz przedstawia najważniejsze wydarzenia 2010 z perspektywy głównego bohatera - Przemysława Stoppy. Produkcja intryguje, skłania do refleksji i pobudza apetyt do zgłębienia tematu, a także skłania do dalszej dyskusji na temat etyki pracy w mediach i portalach plotkarskich.

Nowojorska ulica w obiektywie (Everybody Street)

USA, 2013

Miasto, w którym żyje się szybciej niż gdziekolwiek indziej - Nowy Jork. Nowojorska ulica w obiektywie to dokument - historia kilkunastu fotografów ulicznych amerykańskiej metropolii, którzy w szumie codzienności próbują uchwycić to, co dla wielu z nas definiuje charakter tego miasta, a także to, co często pozostaje niezauważone. Tworzą niezwykłe portrety i pejzaże - całego wachlarzu ludzkich emocji, lęków i nadziei na tle pędzącej metropolii. Na swoich zdjęciach zatrzymują to, co z pozoru nie uchwytne - tempo, ruch - hałas klaksonów i rytm nowojorskiego tłumu. Ulica inspiruje, a film daje naprawdę niezłego kopa, dla każdego, który choć raz w życiu sięgnął po aparat.

Szukając Vivian Maier (Finding Vivian Maier)

USA, 2013

“Szukając Vivian Maier” to film biograficzny, który przybliża nam portret zupełnie nieznanej za życia artystki - i efektów jej pracy. Skryta z natury Maier przez lata pracowała jako niania i mimo że codziennie robiła setki zdjęć, z nikim nigdy nie podzieliła się swoją pasją i talentem. Dopiero po jej śmierci, zupełnie przypadkowo odkryto kontener z ponad 150 000 (!) negatywami, których nikt wcześniej nie widział, a które wzbudziły podziw miłośników fotografii na całym świecie. Kim tak naprawdę była Vivian Maier? Dokument stara się odpowiedzieć widzom na to pytanie.

Pola śmierci (The killing fields)

Wielka Brytania, 1984

Pola śmierci to nagrodzony trzema Oscarami film przedstawiający prawdziwą historię dwóch dziennikarzy, Amerykanina i Kambodżanina, podczas ewakuacji USA z Wietnamu w 1975 roku. Sydney - reporter New York Timesa, szybko zaprzyjaźnia się z tłumaczem i asystentem - Dithem Pran, który - gdy zwycięskie wojska Czerwonych Khemerów przejmują władzę nad stolicą, zostaje wysłany do obozu pracy. Film przedstawia okrucieństwa krwawego „Roku Zero” tyrana Pol Pota, a także przeprowadzonej przez niego politycznej „czystki”, która pochłonęła życie 2-3 milionów cywilów.

Po tysiąc razy dobranoc (Tusen ganger god natt)

Irlandia / Norwegia / Szwecja, 2013

Obraz norweskiego reżysera, Erika Poppe z 2013 ukazuje losy uzależnionej od adrenaliny fotoreporterki Rebecci (Juliette Binoche) na tle krwawej wojny w Afryce. Rebecca mierzy się z moralnymi dylematami pracy reportera, kiedy podczas realizacji kolejnego zlecenia kobieta ociera się o śmierć. Jej mąż postawi jej wtedy ultimatum: niebezpieczna Praca, czy rodzina? Ale dla Rebecci wybór wcale nie jest oczywisty. Tę poruszającą historię uzupełniają świetne zdjęcia - film kręcono m.in w Afganistanie, Kenii, Irlandii i Maroko.

Nieznośna lekkość bytu (The Unbearable Lightness of Being)

USA 1988

Film z 1988 na podstawie powieści Milana Kundery to opowieść o miłosnym trójkącie z fotografią i polityką w tle. Wydarzenia praskiej wiosny z ‘68 roku zostają przedstawione poprzez historię Tomasza (Daniel Day-Lewis) - młodego czeskiego chirurga, kobieciarza i lekkoducha, który zakochuje się w fotografce Teresie (Juliette Binoche), która ma nieco odmienny światopogląd.

Bractwo Bang Bang (The Bang Bang Club)

Kanada / RPA, 2010

Bractwo Bang Bang to film biograficzny, który powstał na podstawie historii czterech fotoreporterów dokumentujących walki w RPA podczas upadku apartheidu: Grega Marinovicha, João Silvy, Kevina Cartera i Kena Oosterbroeka. Film pokazuje nie tylko efekty ich pracy w latach 1990–1994 (w tym historię najsłynniejszego ujęcia Cartera i„Głodujące dziecko i sęp”), ale także cenę, jaką każdy z nich musiał ponieść.

Minamata

USA, 2020

Oparty na faktach film który porusza - obrazem, dźwiękiem i emocją. Opowiada historię doświadczonego życiem i upadłego na duchu fotoreportera, który wyrusza do Japonii, by udokumentować skutki zatrucia rtęcią w nadmorskim miasteczku Minamata. Choroba i cierpienia mieszkańców budzą w nim poczucie powołania i wolę walki z niesprawiedliwością i ludzką krzywdą.

Kodachrome

USA, 2017

Jeden z najnowszych filmów na liście, który premierę zaliczył w 2017 roku podczas festiwalu w Toronto, a niecały rok później pojawił się na platformie Netflix. Fabuła kręci się wokół historii umierającego fotografa Bena Rydera (Edd Harris), skłóconego z nim syna Matta (Jason Sudeikis) i opiekującej się Benem asystentki Zoë Kern (Elizabeth Olsen). Cała trójka rusza w długą podróż do ostatniego istniejącego zakładu fotograficznego, który wywołuje klisze Kodachromu.

Co się wydarzyło w Madison County (The Bridges of Madison County)

USA, 1995

Niesamowita produkcja w gwiazdorskiej obsadzie z połowy lat dziewięćdziesiątych opowiada historię płomiennego romansu fotografa Roberta (Clint Eastwood) i słomianej wdowy Francesci (Meryl Streep). Robert przyjeżdża do hrabstwa Madison, by sfotografować kryte mosty dla National Geographic. To tam spotyka z pozoru spokojną i ustatkowaną kobietę - żonę i matkę - której mąż i dzieci wyjechali na kilka dni. Te kilka dni stanie się jednak dla Francesci sekretem jej życia i szansą na przeżycie czegoś, na co do tej pory nie dawała sobie moralnego przyzwolenia.

Sekretne życie Waltera Mitty (The Secret Life of Walter Mitty)

USA, 2013

Jak wiele jesteście w stanie poświęcić, by uratować karierę i wygodną posadkę? Cóż, zapytajcie Bena Stillera! Sekretne życie Waltera Mitty'ego to zabawna historia o marzeniach i przekraczaniu granic wyobraźni nieśmiałego pracownika magazynu Life (w tej roli Ben Stiller), który - choć na co dzień zajmuje się edycją zdjęć - pewnego dnia wyrusza w nieplanowaną podróż dookoła świata. Dla Waltera jest to również droga w głąb samego siebie, a dla widza - no cóż - spora dawka śmiechu i historia, która mimo zabawnego charakteru skłania do poważnych refleksji.

Lewa połowa twarzy

Polska, 2013

Lewa połowa twarzy to dokument Marcina Bortkiewicza, którego produkcja ruszyła w 2010, kiedy to fotograf Leszek Krutulski, wraz z ekipą filmową, wyrusza w podróż po Polsce. Cel? Wykonać (pół)portrety lewej strony twarzy osobom, które wyrażą na to zgodę. Ale portrety Krutulskiego to nie tylko zdjęcia - to również rozmowa z nieznajomymi o ich nadziejach, lękach i o przemijaniu, bo Krutulski w 2020 roku wraca do tych samych osób, by sfotografować ich prawe oblicze i nawiązać do rozmów sprzed dekady.

Amelia (Amélie)

Francja / Niemcy, 2001

Jean Pierre Jeunete, a wraz z nim wykreowana przez niego postać - nieśmiała paryska kelnerka Amelia - przenoszą nas do nieco rozkapryszonej stolicy Francji, w rytm akordeonu i fortepianu Yanna Tiersena. Kiedy tytułowa bohaterka (Audrey Tattou) znajduje w mieszkaniu stare zdjęcie, postanawia wprowadzić w swoim życiu pewne zmiany. I choć głównym bohaterem filmu jest Paryż, tytułowa „Amelia” sprawia, że uśmiech nie schodzi nam z twarzy przez cały seans. Film cieszy bowiem duszę (i oko) oraz inspiruje do bajkowych podróży po świecie własnej wyobraźni.

Boyhood

USA, 2014

Boyhood to historia dorastającego Masona, jego starszej siostry Samanthy i ich rozwiedzionej matki Olivii. Produkcja rozpoczęła się w 2001 roku, kiedy Mason miał zaledwie sześć lat, a zakończyła dopiero 12 lat później, pozwalając widzom prześledzić, jak fikcyjne postacie ewoluują w tym samym tempie, co odgrywający ich role aktorzy. Skąd więc „Boyhood” w rankingu filmów dla fotografów? Cóż, możemy jedynie zdradzić, że w całym filmie widzimy zmagania rodziny na każdym nowym etapie ich życia, zarówno z perspektywy dzieci, jak i matki, a sam Mason zakochuje się w…fotografii! Nie będziemy już niczego więcej spoilerować, zobaczcie i oceńcie sami :)

Natalia Sinuani Maselon

International Marketing Manager