Analiza SWOT – co to jest i jak pomoże Ci w rozwoju firmy
Oto narzędzie, z którego z sukcesem korzystają zarówno firmy z długoletnim doświadczeniem, jak i początkujący przedsiębiorcy, który dopiero zaczynają myśleć o stworzeniu strony internetowej dla nowo powstałej firmy. Rozpoznanie własnej sytuacji i dogłębne zrozumienie konkurencji umożliwia przygotowanie dobrej strategii biznesowej – niezależnie od tego, na jakim etapie rozwoju jest firma.
O jakim narzędziu mówimy? O analizie SWOT, która znakomicie sprawdza się przy wprowadzaniu skutecznych rozwiązań i pozwala utrzymywać cele marketingowe na właściwym torze. W tym przewodniku wyjaśnimy, na czym polega analiza SWOT i jak ją przeprowadzić.
Co to jest analiza SWOT?
SWOT to skrót od słów: Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats, co oznacza: mocne strony, słabe strony, szanse i zagrożenia. Analiza SWOT jest strategią wykorzystywaną do obiektywnej oceny ogólnej efektywności firmy i jej konkurencji. Analiza pomaga właścicielom firm podejmować przemyślane decyzje biznesowe, np. czy warto wejść na nowy rynek lub przeprowadzić rebranding.
Pierwsze dwa parametry – mocne i słabe strony – dotyczą zagadnień wewnętrznych, takich jak zespół, lokalizacja, własność intelektualna, reputacja firmy. Te kwestie mogą się zmieniać w czasie. Firma ma wpływ na ich utrzymanie lub zmianę (co może przynieść lepsze lub gorsze rezultaty). Można więc wprowadzać zmiany na lepsze, ale trzeba w to włożyć trochę czasu i wysiłku.
Następne dwa parametry – szanse i zagrożenia – są powiązane z czynnikami zewnętrznymi, takimi jak konkurencja, trendy rynkowe i ceny materiałów. Firmy nie mają na nie wpływu i nie mogą ich zmienić – powinny więc nauczyć się, jak je wykorzystywać na swoją korzyść i jak dostosować swoją strategię, aby zachować konkurencyjność na rynku.
Dlaczego warto przeprowadzić analizę SWOT?
Jak powiedzieliśmy, analiza SWOT to proces, który wyraźnie nakreślając szeroki obraz sytuacji, pomaga wszelkiego typu przedsiębiorstwom w wyciąganiu wniosków biznesowych. Dostęp do wartościowych danych umożliwia firmom formułowanie racjonalnych, strategicznych planów działania.
Co więcej, analiza SWOT zmusza do spojrzenia na swój biznes w nowy i interesujący sposób pod kątem mocnych i słabych stron. To nie tylko stawia firmę w gotowości do stawienia czoła wszelkim wyzwaniom, które mogą mieć wpływ na jej działalność, ale również umożliwia głębsze zrozumienie potencjalnych możliwości lub zagrożeń na rynku docelowym.
Jak wykonać analizę SWOT
Analiza SWOT powinna być procesem opartym na współpracy i uwzględnieniu różnych punktów widzenia. Zaproś do udziału w niej wszystkich partnerów, interesariuszy i wszelkie decyzyjne osoby, które mogą wnieść swoje spostrzeżenia i wzbogacić dyskusję. Dzięki temu poznasz wiele różnych opinii i punktów widzenia, a dyskusja wokół analizy SWOT nabierze wartościowego charakteru.
Poniżej przedstawimy etapy analizy SWOT, które warto stosować zarówno do oceny sytuacji własnej firmy, jak i działań konkurencji. Przygotuj tablicę, kartkę papieru lub coś, na czym lubisz robić notatki. Dla każdej firmy, którą będziesz analizować, stwórz cztery sekcje. Oznacz je nagłówkami: mocne strony, słabe strony, szanse i zagrożenia. I pamiętaj, że w tego typu analizie należy wystrzegać się stronniczości. Im większa szczerość w udzielaniu odpowiedzi, tym bardziej użyteczne będą wyniki analizy.
Etapy analizy SWOT
Aby lepiej zrozumieć, jak może wyglądać kompletna analiza SWOT, posłużymy się przykładem pewnego masażysty, który postanowił uruchomić działalność usługową.
1. Mocne strony
Mocne strony to najważniejsze elementy działania danej firmy, które dają jej przewagę konkurencyjną i przynoszą korzyści jej klientom. Znajomość własnych mocnych stron pozwala na ich lepsze, bardziej efektywne wykorzystanie.
W przypadku analizowania firm konkurencyjnych warto spojrzeć na ich mocne strony jak na cel, do którego chcesz dążyć. Zadaj sobie pytanie: jak mogę robić to samo co oni, ale lepiej? Jak mogę stworzyć coś nowego, co nawet przebije ich dobre pomysły?
Oto kilka pytań, które warto rozważyć, rozpoczynając analizę SWOT:
Jakie przewagi konkurencyjne ma dana firma w swojej branży?
Co oferuje unikalnego i wartościowego?
W czym jest najlepsza?
Co przyciąga do niej klientów?
Czy jest liderem rynkowym? W jaki sposób osiągnęła tę pozycję?
Czy rozwija się jako organizacja i zatrudnia nowych pracowników?
Jakie ma aktywa, np. prawa do własności intelektualnej, nieruchomości, kim są udziałowcy itp.
2. Słabe strony
Tu analizowane są aspekty działania, które wymagają poprawy. Na tym etapie analizy SWOT szczególnie ważna jest szczerość – dostrzeżenie i uczciwe przyznanie się przed sobą do wszelkich niedociągnięć. Choć dla wielu osób to może być niekomfortowe, to jednak rozpoznanie słabych stron jest dobrym punktem wyjścia do tego, by je poprawić.
Zauważ, że wiele z kwestii, które były analizowane na etapie mocnych stron, można zastosować również do sekcji słabych stron, analizując ich przeciwieństwa. Jeśli np. w sekcji Strength analizowane było „rozwijanie działalności i zatrudnianie nowych pracowników”, o to samo można zapytać w sekcji Weakness i tu odnotować „utratę pracowników na rzecz konkurencji”. Pomyśl więc o tym, a także zadaj sobie następujące pytania:
Co dana firma mogłaby robić lepiej?
Jakie procesy można usprawnić?
Co wpływa na braki w reputacji firmy?
Z jakimi trudnościami zmaga się dana firma w porównaniu z innymi w swojej branży?
Na co często skarżą się klienci?
Czy z firmy odchodzą pracownicy?
Jakich aktywów brakuje firmie (patentów, finansowania, czy są wyraźne braki kadrowe itp.)?
3. Szanse
Prowadzenie biznesu polega na wykorzystywaniu dobrych okazji. Prawdopodobnie dostępne możliwości są takie same dla Ciebie, jak i Twojej konkurencji – chodzi więc o to, by na czas je rozpoznać i wykorzystać, zanim zrobi to konkurencja. Oczywiście ważne jest też to, na jakim etapie rozwoju aktualnie jest Twoja firma. Poniżej zamieściliśmy kolejne pytania umożliwiające przeprowadzanie analizy SWOT we właściwy sposób:
Jakie są najnowsze trendy na rynku dotyczące Twoje branży? Mogą to np. być ekoinicjatywy związane ze stosowaniem opakowań z recyklingu lub promocje w mediach społecznościowych we współpracy z influencerami.
Czy jest jakaś okazja, z której warto skorzystać, np. wypuszczenie na rynek nowego produktu, targi branżowe, nadchodzące święta lub inne okazje?
Czy na Twoim rynku istnieje jakaś niewykorzystana okazja np. tańszy dostawca lub szansa na wyeliminowanie usług pośrednika?
Czy firma na możliwość przeniesienia się do większego budynku lub lepszej lokalizacji?
Czy firma może zostać wkrótce sprzedana? Czy raczej to przedsiębiorstwo może kupić mniejszą, lokalną firmę, aby się rozwijać?
4. Zagrożenia
Zagrożenia to czynniki zewnętrzne, które mogą postawić firmę w negatywnym świetle. Podobnie jak szanse, zagrożenia są na ogół podobne dla Twojej firmy i jej konkurencji. Niektóre zagrożenia mogą dotyczyć tylko konkretnej organizacji, jak np. negatywny PR wywołany przez skandal lub przez niezadowolonego klienta. Znajomość potencjalnych zagrożeń i sposobów postępowania z nimi jest kluczowa, aby zapobiegać ich przekształcaniu się w większe problemy w przyszłości.
Etap oceny zagrożeń jest na ostatniej pozycji w analizie SWOT, ale warto zająć się nim w pierwszej kolejności. Łatwiej jest ugasić mały pożar, zanim się rozprzestrzeni i podobnie jest z problemami w biznesie – jeśli nie zadziałasz szybko, małe zagrożenia mogą pociągnąć za sobą ogromne szkody.
Oto przykłady potencjalnych zagrożeń:
Czy klienci są wyraźnie niezadowoleni z jakiegoś produktu lub usługi?
Czy rynek się waha, tzn. czy ceny rosną, czy konsumenci szukają alternatywnych rozwiązań itp.?
Czy istnieją nowe regulacje prawne, na które należy zwrócić baczną uwagę?
Co konkurencja robi lepiej niż Twoja firma? Zrób badania rynku i rozpoznaj te czynniki.
Czy jest na horyzoncie jakaś nowa technologia, która sprawi, że produkty lub usługi danej firmy staną się przestarzałe?
Czy konsumenci nie wyrażają już zainteresowania danymi usługami?
Przygotuj plan
Gdy już określisz najważniejsze elementy wpływające na sukces Twojej firmy oraz zdefiniujesz źródła powodzenia Twojej konkurencji, zdobędziesz narzędzia do opracowania strategii działania. Plan zaś umożliwi wprowadzenie odpowiednich ulepszeń w firmie, aby mogła skutecznie konkurować innymi.
Pracując nad nim, wykonaj pięć poniższych kroków:
Zbierz informacje zwrotne na temat wyników analizy SWOT od swoich pracowników i pozostałych osób mających wpływ na działania firmy.
Opracuj plan zakładający wykorzystanie mocnych stron do przeciwdziałania słabościom, poszukaj szans w zagrożeniach. Jeśli dopiero otwierasz biznes, wykorzystaj te informacje jako część swojego biznesplanu.
Przekaż informacje członkom zespołu – wszyscy powinni być dobrze znać plan działania i czuć współodpowiedzialność za jego realizację.
Określ priorytety dla poszczególnych działań. Zacznij od tego, co jest kluczowe (tu właśnie mogą pojawić się wnioski wypływające z analizy zagrożeń).
Wprowadź plan w życie. Przedstaw go w formie listy zawierającej zadania dla zespołu i wyznacz osoby odpowiedzialne za każdy temat.
Twoja firma stale się rozwija i ewoluuje, a wyniki analizy SWOT pokazują obraz firmy w danym momencie. Na przestrzeni czasu wiele czynników może ulec zmianie. Warto co pewien czas wracać do tej analizy. Po pewnym czasie wykonaj ją ponownie, aby właściwie ocenić, jakie zmiany zaszły w firmie i jak obecnie wygląda jej sytuacja.
Zespół Wix
